Problemy i konflikty wynikające z obowiązujących w PZD zasad wjazdu pojazdów mechanicznych na teren ROD, wbrew pozorom nie dotyczą jedynie ogrodów o dużej powierzchni. Coraz więcej działkowców, nawet tych, którzy posiadają działki w mniejszych ogrodach lub działki znajdujące się stosunkowo niedaleko parkingu, domaga się umożliwienia im dojazdu do własnych działek samochodami. Kwestia ta bardzo często stanowi temat skarg kierowanych do organów PZD, a także jest niekiedy przedmiotem zażartej dyskusji na walnych zebraniach.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że ogólnie obowiązującą w Polskim Związku Działkowców zasadą jest zakaz wjazdu pojazdów mechanicznych na teren ogrodu. Wynika on wprost z § 68 pkt 6 Regulaminu ROD. Niejako połączona z nim jest zasada zawarta w punkcie 7, która zabrania parkowania pojazdów na terenie ROD, poza wyznaczonymi w tym celu miejscami. Nie ma więc potrzeby podejmowania co roku przez walne zebrania uchwał w sprawie ustanowienia takich zakazów. Zgodnie z § 68 pkt 6 i 7 Regulaminu ROD, walne zebranie może za to podjąć uchwałę zupełnie odmienną, tj. taką, która zezwala pojazdom mechanicznym na wjazd i parkowanie na terenie ROD. Powinna ona zostać podjęta w taki sam sposób jak wszystkie inne uchwały walnego zebrania. Nie ma więc mowy o wprowadzaniu możliwości wjazdu pojazdów przez zarząd ROD na podstawie np. ciągłych próśb działkowców, czy też w związku ze składanymi petycjami zawierającymi podpisy działkowców z danego ogrodu. Należy jednak pamiętać o tym, że niezbędne byłoby w takiej uchwale wyznaczenie ogólnych zasad, które będą regulować kwestie wjazdu i parkowania pojazdów mechanicznych na terenie ROD. Walne zebranie może więc wyznaczyć zakres i sposób poruszania się pojazdów po ogrodzie – dni i godziny swobodnego wjazdu, trasę, prędkość, a w przypadku chęci parkowania pojazdu na terenie ROD – konieczność wyposażenia działki w odpowiednie miejsce postojowe itp. Pomimo istnienia ogólnego zakazu wjazdu pojazdów mechanicznych na teren ogrodów działkowych, Regulamin ROD przewiduje oczywiście wyjątki od tej zasady. Pierwszym z nich jest ten, który wynika z § 69, czyli możliwość wjazdu na teren ogrodu pojazdów, które dowożą do działki nawozy, materiały budowlane itp. Zasady wjazdu pojazdów w takich przypadkach powinien określić zarząd ROD, uwzględniając istniejącą w ogrodzie infrastrukturę drogową i jej stan. Może więc określić w szczególności trasy dojazdu, maksymalną masę pojazdu wraz z ładunkiem itp.

Drugim wyjątkiem od ogólnie istniejącej zasady zakazu wjazdu na teren ROD, jest § 70 Regulaminu ROD, mówiący o prawach osób niepełnosprawnych ruchowo. Pierwszy ustęp wskazanego powyżej paragrafu stanowi, że prawo wjazdu na teren ROD ma osoba niepełnosprawna ruchowo, a także pojazd dowożący tę osobę do działki. § 70 ust. 4 jako osobę niepełnosprawną ruchowo, w rozumieniu przedmiotowej regulacji, określa osobę, która na skutek stwierdzonej urzędowo niepełnosprawności ma trudności z samodzielnym poruszaniem się. Z powyższego wynika więc, że uprawnienie dotyczące wjazdu na teren ROD przysługuje nie tylko osobom posiadającym orzeczenie z symbolem 05-R (niepełnosprawność ruchowa), ale także osobom legitymującym się innym symbolem, które spełniają przesłankę jaką jest problem z samodzielnym poruszaniem się. Zgodnie z § 70 ust. 2, osoba niepełnosprawna ruchowo ma prawo parkowania swojego pojazdu na terenie działki, jeżeli wyposaży ją w odpowiednie miejsce postojowe. Dlatego też, jeżeli osoba niepełnosprawna ruchowo, która będzie dojeżdżać pojazdem mechanicznym do swojej działki, z powodu nieposiadania na niej odpowiedniego miejsca parkingowego, będzie parkować pojazd na terenie alejki lub w innym niedozwolonym miejscu, dopuści się naruszenia obowiązujących przepisów. Istotne jest także to, że pojazd mechaniczny dowożący osobę niepełnosprawną do działki, ma prawo wjazdu na teren ROD tylko wtedy, gdy rzeczywiście znajduje się w nim osoba niepełnosprawna. Członkowie rodziny takiej osoby nie mogą wykorzystywać posiadanego przez nią prawa, a co za tym idzie przyznanego jej klucza do bramy, i wjeżdżać na teren ogrodu także w każdym innym przypadku.

W § 70 ust. 3 uregulowano ciążący na zarządzie ROD obowiązek zapewnienia osobom niepełnosprawnym ruchowo możliwości nieskrępowanego dotarcia pojazdem mechanicznym do działki. Oznacza to, że Zarząd ROD powinien na przykład pamiętać o tym, aby w każdym przypadku związanym ze zmianą kluczy do bram informować o tym fakcie osoby niepełnosprawne korzystające z prawa wjazdu na działkę, czy też w przypadku dłużej trwających remontów alejek i związanej z tym ich nieprzejezdności, zapewniać osobom niepełnosprawnym alternatywny dojazd do użytkowanych przez nie działek itp.

Omawiając kwestię wjazdu pojazdów mechanicznych na teren ogrodów działkowych, nie sposób nie wspomnieć o wystąpieniu nadzwyczajnych okoliczności, które mogą przejściowo wpłynąć na ustalone w ogrodzie bądź wynikające wprost z przepisów Regulaminu ROD zasady wjazdu. Zarząd ROD bez wątpienia powinien dołożyć wszelkiej staranności, by ogrodowe alejki, którymi poruszają się zarówno piesi jak i pojazdy, były przejezdne. Niestety, niekiedy występują sytuacje takie jak na przykład potężna nawałnica, gwałtowne roztopy, zalania bądź inne tego typu zdarzenia, które są ciężkie do przewidzenia. Mają one ogromny wpływ na stan alejek, które w zdecydowanej większości są wykonane ze żwiru bądź obsiane trawą i mogą powodować ich czasową nieprzejezdność. W takich sytuacjach zarząd ROD, mając na uwadze duże koszty naprawy alejek, których stan w związku z ruchem pojazdów mechanicznych mógłby ulec jeszcze większemu pogorszeniu, może wprowadzić tymczasowy całkowity zakaz wjazdu na teren ogrodu. Musi być on jednak krótkotrwały i uzasadniony. Decydując się na dyskusję dotyczącą ewentualnego podjęcia przez walne zebranie uchwały umożliwiającej wjazd pojazdów mechanicznych na teren ROD, działkowcy powinni się nad tym poważnie zastanowić. Przede wszystkim istotne jest przeanalizowanie konsekwencji takiej decyzji, tj. zagrożenia bezpieczeństwa osób przebywających na ogrodzie i poruszających się ciągami komunikacyjnymi pieszo, w tym w szczególności dzieci pozbawienia spokojnego wypoczynku osób posiadających działki w pobliżu bram wjazdowych na teren ogrodu, a także prawdopodobieństw znacznego wzrostu kosztów utrzymania infrastruktury drogowej w ROD w należytym stanie.

Martyna Kuźnicka
Inspektor ds. terenowo-prawnych
OZ PZD Podlaski